1η Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS
Με αφορμή την πρόσκληση από το Κ.Υ.Φ.Α. και την επιλογή τους ως Πρεσβευτή και Συντάκτη της Εκστρατείας Διαφώτισης για το 2020, ακολουθούν διατροφικές συμβουλές για οροθετικά άτομα.
Η ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή, έχει αποδείξει αρκετές φορές ότι προλαμβάνει διάφορες ασθένειες, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων παθήσεων και πολλές φορές αντιμετωπίζει τη νόσο ή τα συμπτώματα της ή περιορίζει την εξέλιξη αυτής.
Αυτά ισχύουν και στη νόσο HIV, όπου η σωστή διατροφή έχει την ικανότητα να ενδυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα και να αντιμετωπίσει πολλά συμπτώματα που προκύπτουν, είτε από φαρμακευτική αγωγή, είτε από την γενικότερη κατάσταση της υγείας και παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στο να αποτρέψει την εξέλιξη της νόσου.
Αποδεδειγμένα, ο υποσιτισμός, η απώλεια σωματικού βάρους και μυικής μάζας, είναι ένας από τους σημαντικούς παράγοντες που προτρέπει την εξέλιξη και εκδήλωση του AIDS. Αυτό που χρειάζεται είναι η κατάρτιση ενός εξατομικευμένου διατροφικού πλάνου βασισμένο σε ισορροπημένη διατροφή και σωστή καθοδήγηση, όπου λαμβάνεται υπόψη το ιατρικό ιστορικό του ατόμου, τυχόν συννοσυρότητα, η φαρμακευτική αγωγή, οι παρενέργειες, οι βιοχημικές αναλύσεις, πιθανές ανεπάρκειες μικροθρεπτικών συστατικών, το διατροφικό ιστορικό, το σωματικό βάρος, η μυική μάζα και γενικότερα οι ανάγκες του ατόμου, για την αντιμετώπιση όλων των συμπτωμάτων, την καταπολέμιση της ανοσοανεπάρκειας, την αποφυγή του υποσιτισμού και αποτροπή της εξέλιξης της νόσου.
Ο ρόλος του κλινικού διαιτολόγου:
Ο ρόλος της παρέμβασης του κλινικού διαιτολόγου είναι να ευκολύνει την ποιότητα ζωής του ατόμου, προσφέροντας ένα εφαρμόσιμο και ισορροπημένο διατροφικό πλάνο, εξατομικευμένο με βάση τις ανάγκες του κάθε ατόμου ξεχωριστά, όπου:
* προλαμβάνεται ή αντιμετωπίζεται ο υποσιτισμός, η καχεξία, τα οποία έχουν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της νόσου HIV
* επιτυγχάνεται η επαρκής πρόσληψη όλων των θρεπτικών συστατικών μέσω της σωστής διατροφής και καθοδήγησης, καθώς και η χορήγηση συμπληρώματων εάν χρειάζεται π.χ. προβιοτικών, γλουταμίνης, βιταμινών
* λαμβάνεται υπόψη η συννοσυρότητα και διαμορφώνεται το διατροφικό πλάνο σε συνδυασμό με τις συστάσεις της επιπλέον πάθησης π.χ. σακχαρώδης διαβήτης, καρδιαγγειακές παθήσεις, λιποδυστροφία, δυσαπορρόφηση, λοιμώξεις, οστεοπόρωση
* δίνονται οδηγίες για την αντιμετώπιση των διαταραγμένων αποτελεσμάτων που προκύπτουν από βιοχημικές αναλύσεις και για την ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος
* περιορίζονται συμπτώματα και παρενέργειες π.χ. διάρροια, ναυτία, φουσκώματα, μειωμένη όρεξη
Γενικές διατροφικές συμβουλές:
** Τα δημητριακά, το ψωμί, τα ζυμαρικά, είναι απαραίτητα προιόντα στην καθημερινότητα, τα οποία εξασφαλίζουν πρόσληψη φυτικών ινών, βιταμίνες συμπλέγματος Β, σίδηρο. Σημαντικό ρόλο έχει η ποσότητα, έτσι ώστε να διατηρηθεί ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος. Επίσης, συστήνεται να είναι ολικής άλεσης προιόντα, τα οποία έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες.
** Η επαρκής πρόσληψη πρωτείνης είναι σημαντικός παράγοντας για την αποφυγή του υποσιτισμού. Μπορεί να εξασφαλιστεί μέσω των πουλερικών, κρεατικών, ψαριών, γαλακτοκομικών, αυγών, οσπρίων, ξηρών καρπών, όπως και ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος και βιταμίνες. Επιλέγουμε κοτόπουλο στήθος χωρίς δέρμα, λιπαρά ψάρια πλούσια σε ω-3, περιορίζουμε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος και όταν αυτό καταναλωθεί να είναι χωρίς ορατό λίπος, γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά, αυγά βραστά, ανάλατους ξηρούς καρπούς. Σημαντικό ρόλο παίζουν η ποσότητα και η συχνότητα, οπότε χρειάζεται εξατομικευμένη καθοδήγηση για να πετύχουμε αύξηση ή μείωση του σωματικού βάρους, επαρκή πρόσληψη πρωτείνης και μικροθρεπτικών συστατικών π.χ. ασβέστιο και σίδηρος.
** Τα φρούτα και τα λαχανικά έχουν πάντα ευεργητική δράση και σημαντική θέση σε μια σωστή διατροφή. Προσφέρουν φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικές ουσίες, βιταμίνες, μικροθρεπτικά συστατικά π.χ. κάλιο, μαγνήσιο, βιταμίνη C, βιταμίνη Α, σίδηρο, φυλλικό οξύ. Προτείνεται η κατανάλωση 5 μερίδων τη μέρα και να υπάρχει ποικιλία, έτσι ώστε να μπορεί να επιτευχθεί επαρκής πρόσληψη όλων των θρεπτικών συστατικών που προσφέρουν.
** Εκτός από τα τρόφιμα που προτείνονται να ενταχθούν στη διατροφή ή να αυξηθεί η πρόσληψη τους αναλόγως, υπάρχουν και τρόφιμα που πρέπει να περιορίζονται. Σε αυτή την κατηγορία, ανήκουν τροφές πλούσιες σε ζάχαρη, αλάτι και κορεσμένα λίπη. Για παράδειγμα, κρέμες γάλακτος, τηγανητά, βούτυρος, γλυκά, πατατάκια, αναψυκτικά, φρουτοποτά, αλκοόλ. Η περιεκτικότητα αυτών των τροφίμων σε θρεπτικά συστατικά είναι πολύ μικρή, οπότε το μόνο που προσφέρουν είναι επιπλέον θερμίδες, διατροφικές και γαστρεντερικές διαταραχές.
Η ενυδάτωση έχει εξίσου σημαντική θέση στην ισορροπημένη διατροφή. Όταν υπάρχει το αίσθημα της δίψας, υπάρχει ήδη ένδειξη αφυδάτωσης, η οποία πρέπει να περιορίζεται. Γενικά, προτείνεται η πρόσληψη 8-10 ποτηριών νερού τη μέρα για τις γυναίκες και 10-12 για τους άντρες. Αυτό όμως επηρεάζεται από την απώλεια υγρών που υπάρχει κατά τη διάρκεια της μέρας π.χ. άσκηση, ιδρώτας, ούρα, διάρροια, οπότε συστήνεται η αύξηση πρόσληψης νερού.
Τα συμπληρώματα διατροφής πολλές φορές είναι αναγκαία για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, για να περιοριστεί η ανεπάρκεια βιταμίνης ή μικροθρεπτικού συστατικού. Αυτά χορηγούνται εξατομικευμένα σε συνεργασία με τον ιατρό και τον κλινικό διαιτολόγο, όπου και όταν χρειάζονται, βασισμένοι στο ιατρικό ιστορικό, στα συμπτώματα και στις βιοχημικές αναλύσεις.
Τα άτομα με ανοσοανεπάρκεια είναι ευάλωτα σε λοιμώξεις, οπότε η τήρηση της ασφάλειας των τροφίμων είναι πολύ σημαντική. Επιβάλλεται η διατήρηση των κανόνων υγιεινής, το καλό πλύσιμο των τροφίμων, η απολύμανση, τρόφιμα όπως κοτόπουλο και αυγό να είναι καλοψημένα, αποφυγή κατανάλωσης ωμών ψαριών και τυριών τύπου ροκφόρ, επιλογή παστεριωμένων γαλακτοκομικών. Επίσης, σε περιπτώσεις που χρησιμοποείται νερό της βρύσης, προτείνεται το νερό να βράζεται πριν χρησιμοποιηθεί, λόγω αυξημένου κινδύνου μόλυνσης από Cryptosporidium.
Τέλος, προτείνεται αποφυγή του καπνίσματος και κατανάλωσης αλκοόλ. Η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας συμβάλλει στη διατήρηση της μυικής μάζας, στη μείωση λιπιδίων στο αίμα, στη μείωση κινδύνου εμφάνισης οστεοπενίας και στην αύξηση της αντοχής.
Comments